Omgaan met dilemma’s

Omgaan met dilemma’s

Veel mensen lopen in hun leven tegen dilemma’s aan. Welke keuze zal ik maken? Zal ik iets wel of niet doen? Wat betekent het als ik toch blijf doen wat ik altijd al deed? Of wordt de last die ik ergens van heb dan misschien nog groter? Maar ja als ik verandering overweeg is dat natuurlijk geen garantie dat alles beter wordt.

Als jij iemand spreekt die worstelt met een dilemma voel je je vaak uitgedaagd om iemand te helpen om de goede keuze te maken. Om advies te geven of een oplossing aan te dragen. En dat zorgt er vaak voor dat we in een soort “reparatie-reflex” schieten. We worden misschien wel sturend in onze vragen? En hopen dat aan het eind van het gesprek iemand de knoop kan doorhakken.

Maar is dat wel de juiste weg? Veel dilemma’s zijn vraagstukken waar mensen al jaren mee worstelen. Wie ben jij als luisteraar dan om te denken dat je in dat ene gesprek een dergelijk dilemma kunt oplossen. Vaak is het veel helpender als je het ongemak leert verdragen. Dat je de opties naast elkaar zet, zonder op het maken van een beslissing te sturen. Dat je samen met iemand kunt onderzoeken wat de voor-en nadelen van een bepaalde keuze zijn. Voorbeeldvragen zijn bijvoorbeeld: Wat gebeurt als je het zo laat? Wat is daar goed of prettig aan? En wat is misschien niet zo prettig? En stel je nu eens voor dat je die andere keuze maakt (wel een verandering doorvoert). Waar zie je dan het meeste tegenop? Wat moet je daar misschien wel voor opgeven of laten? En zou het je op termijn misschien ook wel iets opleveren? En zo ja, waar hoop je dan op?

Een samenvatting waarbij je vervolgens beide kanten naast elkaar zet, kan dan heel veel overzicht geven. Belangrijk om deze samenvatting niet te verbinden door het woordje maar, aangezien dit woord vaak een voorkeur voor de aspecten voor de komma lijkt te impliceren. Beter is het om het woord EN te gebruiken. “aan de ene kant zie je enorm op tegen veranderen (of keuze A) EN tegelijkertijd voel je dat de mogelijke uitkomst van veranderen (of keuze B) ook precies aansluit bij wat je belangrijk vindt in je leven” Of welke andere samenvatting je dan ook maar wenst te maken.

Het gaat erom dat jij niet hoeft te beslissen. En dat je ook niet in de valkuil schiet te denken dat door jouw vragen en luisteren de ander nu plotseling wel een beslissing kan maken. Door af te ronden met bijv. “wat een ingewikkeld dilemma. Ik ben benieuwd waar je nu naar neigt” , geef je de ander zijn eigen autonomie terug. En je doet recht aan de ingewikkeldheid van de keuze waar iemand zich voor geplaatst ziet. Zonder een keuze te forceren zet een dergelijke samenvatting vaak wel aan tot nadenken. Je helpt op die manier iemand, door zonder oordeel te luisteren en oprecht nieuwsgierig te zijn naar iemands afwegingen, met wat meer afstand naar zijn of haar eigen dilemma te kijken.

Dus verdraag het ongemak en blijf in het niet-weten.