Gelijkwaardigheid

Binnen motiverende gespreksvoering wordt uitgegaan van partnerschap, samenwerken. Jij bent als professional dienstbaar aan het veranderproces van de ander. De ander is expert over zijn of haar eigen leven, wat past in iemands leven en hoe voelt iets in zijn/haar lijf.

En jij als professional bent vast ook expert op een bepaald vlak, maar het is niet de bedoeling dat je die expertise ook vanaf minuut 1 inzet. Of zoals vaak gebeurt, bij de eerste vraag van de client jij direct met een oplossing of advies komt vanuit die expertise (en vanuit alle goede bedoelingen). Als het gaat om het veranderen van gedrag is het overdragen van kennis vaak niet voldoende om daadwerkelijk tot gedragsverandering te komen. Er speelt vaak veel meer mee. Overtuigingen, emoties, eerdere ervaringen, herinneringen etc. De kunst is dat jij als professional in gesprek gaat met de ander om beeld te krijgen van diens belevingswereld. Of zoals Stephen Covey het zo mooi stelt, “begrijp eerst de ander voordat je zelf begrepen wilt worden”. En dat is niet altijd eenvoudig. Want daarvoor zul je als professional zo af en toe op je handen moeten zitten.

Je probeert vanuit gelijkwaardigheid in gesprek te gaan en oprecht nieuwsgierig te zijn. Nieuwsgierig naar de onderstroom. Dat wat de ander niet zegt, maar wel bedoeld en uitstraalt. Reflectief luisteren is dan een heel helpende vaardigheid. Jij geeft in woorden terug wat je oppikt op een manier die de ander ruimte geeft voor een nuancering. Belangrijkste is dat de ander voelt dat jouw enige doel is ‘proberen te begrijpen’. En als de ander die intentie oppikt, zal de ander je ook helpen om te begrijpen en gaan verbeteren als je er misschien nèt naast zit.

Ook in mijn werk bij de Luisterlijn merk ik hoe moeilijk dit zo af en toe is. Onze vrijwilligers nemen de telefoon op en krijgen dan iemand aan de telefoon die zijn of haar verhaal wil doen. En soms is daar voor de beller lef voor nodig, want zit er veel schaamte op het onderwerp waarover ze willen praten. En dan beginnen ze misschien wel over iets ander, iets kleins, voordat ze aan het thema toekomen waar ze eigenlijk voor bellen. De kunst voor de vrijwilliger is dan om een veilige sfeer te creëren, zodat de ander zijn verhaal kan doen. En dat vraagt een nieuwsgierige houding zonder oordeel. En voldoende communicatieve vaardigheden (vraag- en luistervaardigheden) zodat je bij het verhaal achter de eerste vraag kunt komen. Altijd vanuit gelijkwaardigheid.

Wat het lastig maakt is dat we graag willen helpen en het lastig vinden om te verdragen dat de ander het moeilijk heeft. Dus zowel als (zorg)professional als ook als vrijwilliger aan de Luisterlijn, ontstaat dan vaak de neiging om te gaan helpen, adviseren of oplossingen aan te dragen. Terwijl de ander daar misschien helemaal niet op zit te wachten. Gehoord of gezien worden en vooral begrepen worden, dat is wat verbinding geeft. En dan is het dus een kunst om op je handen te zitten en te verdragen. En vooral om die reparatiereflex te onderdrukken. En pas iets te delen vanuit jouw expertise of ervaring als de ander daar behoefte aan heeft of er zelf naar vraagt.

Ook al hebben jullie een andere achtergrond en zitten jullie beiden vanuit een andere rol in het gesprek (de een als beller of hulpvrager en de ander als (zorg)professional of vrijwilliger), jullie zijn als mens gelijkwaardig. Belangrijk element hierin (zeker op de momenten dat je het lastig vind om te verdragen/verduren) is dat de professional of vrijwilliger bewust gekozen heeft om te luisteren (“it comes with the job”) en de ander (cliënt of beller) over het algemeen er niet bewust voor kiest om tegen een probleem in zijn of haar leven aan te lopen. 

Wil jij gemotiveerde clienten en medewerkers die zelf verantwoordelijkheid nemen voor een gezonde en positieve levensstijl?

Neem hier een kijkje bij onze trainingen en cursussen.