Als arts of verpleegkundige is je houding naar ouders en kinderen het allerbelangrijkst om op een goede wijze gedragsverandering te kunnen bewerkstelligen. Motivational Interviewing als stijl van communiceren helpt bij het begeleiden van deze verandering. Wanneer in een gesprek “veranderen” geen issue is, maar het slechts gaat om informatieoverdracht (denk bijvoorbeeld aan informeren over vaccinatieprogramma’s) dan kan de houding die zo belangrijk is binnen MI nog steeds helpend zijn, tegelijk zijn dan ook andere aspecten aan de orde. Coaching op het wel of niet toepassen van motiverende gespreksvaardigheden heeft het meeste effect als de gesprekken een “veranderonderwerp” behelzen, ongeacht of verandering tijdens dat gesprek wel of niet bereikt wordt.

De belangrijkste houdingsaspecten binnen MI zijn:

Nieuwsgierig, oprechte interesse en waardevrij. Wees je bewust van het feit dat mensen veel méér zeggen dan alleen hun woorden. Wordt of blijf nieuwsgierig naar hun situatie, hún beleving, en probeer vooral niet door sturende vragen je eigen plaatje compleet te krijgen. Soms kun je je laten verrassen; zelfs het meest voor de hand liggende blijkt vaak anders in elkaar te zitten. En leun achterover, waardoor je de ander meer ruimte laat zijn/haar verhaal te doen.

Als je gebruik maakt van de 0-10 balans om de ouder of het kind zichzelf een cijfer te laten geven over hun veranderbereidheid, doe dit dan niet te vroeg in het gesprek. Zo voorkom je sociaal wenselijke antwoorden. Als iemand oprecht een cijfer heeft gegeven is het goed om er achter te komen hoe dat cijfer tot stand komt (op een positieve manier) Dus waarom een X en niet X-2? Op die manier kunnen mensen zelfmotiverende uitspraken gaan doen, waar je dan weer op door kunt vragen. Vervolgens kun je vragen wat men nodig heeft om van X naar X+1 te komen?

Bij ambivalentieonderzoek is het van belang om alle 4 de aspecten van ambivalentie boven tafel te krijgen. Afhankelijk van de houding van de ander begin je bij Status Quo of bij Veranderen. De ervaring leert dat als je bij mensen die al wat ambivalent zijn het heel goed werkt om eerst te vragen naar de voordelen van het huidig gedrag (dus als er niks zou veranderen). Vaak kunnen mensen daar best al wat bij bedenken en geven ze je ook meteen een aantal nadelen. Ook hier geldt weer; blijf oprecht nieuwsgierig en geïnteresseerd en vraag door. Ergens in het verhaal van de ander staan vaak een aantal zaken lijnrecht tegenover elkaar. Als je dit op een respectvolle, waardevrije manier kunt terug geven (middels een dubbelzijdige reflectie) kan je mensen aan het denken zetten, zodat zij zelf een keuze kunnen maken om gedrag wel of niet te veranderen.

Reflecteren is in alle (niet alleen verander-) gesprekken een zinvolle en stimulerende vaardigheid om contact te verdiepen en nog beter te laten merken dat je de ander begrijpt. Het helpt echt bij het maken van contact. Daarnaast kan het de ander helpen verder te komen in zijn/haar proces, doordat reflecties zich net ‘voorbij bewegen’ aan het geen de ander zegt. Dat geeft de ander bewustwording en nieuwe inzichten.
Soorten reflecties kunnen zijn:
Op inhoud (wat zegt de ander)
Op gevoel (wat vind de ander ervan)
Op betekenis (wat bedoelt de ander)
Op waarden (wat voor type is de ander, wat vindt hij/zij belangrijk)
Op vertrouwen (in hoeverre gelooft de ander in zichzelf tav zijn/haar verandering)
Dubbelzijdig (welke 2 kanten zijn er in het verhaal)

Luister goed naar veranderuitspraken, en reflecteer die, zodat de ander ze tenminste 2x hoort.

Veel succes (en vooral plezier) met de gesprekken